Weet wat je (biologisch) eet & het herkennen van biologische keurmerken

Dat gevoel dat je door de bomen het bos niet meer ziet tijdens het bio boodschappen doen, herken ik. Want waar doe je nu goed aan? En waarvoor betaal je eigenlijk die (soms veel) hogere prijs voor biologische producten? Kennis is macht en daarom ga ik in dit stukje wat dieper in op de biologische keurmerken die je kunt tegen komen in de winkels.

Welke bekende biologische keurmerken zijn er?

In dit artikel ga ik in op Fair Trade, Demeter, Europees bio keurmerk, Eko en Beter Leven. Wat betekenen ze precies?

Fair Trade

Fair Trade is zowel een keurmerk als wereldwijde beweging die zich inzet voor de kleinere boeren en plantages die moeten opboksen tegen de grote multinationals. Flo-cert is het onafhankelijke controle orgaan hiervan. Concreet betekent het Fair Trade keurmerk:

• Boeren krijgen alsnog een minimumprijs als de wereldmarktprijs heel laag is, om hun kosten te kunnen dekken.
• De Boeren krijgen een extra premie van hun afnemers om te besteden aan de verbetering van onderwijs, gezondheidszorg, productiviteit, infrastructuur etc.
• Boeren voldoen aan bepaalde duurzame eisen zoals milieuvriendelijke teelt en respect voor arbeidsrechten.

Fair Trade betekent niet per se biologisch, omdat dit (in het begin) niet altijd haalbaar is voor de kleine boeren. Toch wordt biologische teelt gestimuleerd en gaan veel boeren na enkele jaren toch over op biologische teelt. In 2012 had meer dan de helft óók een biologisch keurmerk. Je ziet dan op de producten ook een eko-keurmerk staan.

Kleine boeren stimuleren

Als je Fair Trade producten koopt help je kleine boeren (en hun gemeenschap) aan de andere kant van de wereld een stapje verder. Indirect stimuleer je voor hun de biologische landbouw om uiteindelijk ook weer meer Fair Trade én biologische producten terug te vinden in onze eigen winkels hier.

Demeter keurmerk

Het keurmerk Demeter (god van de landbouw en vruchtbaarheid) geeft garantie, dat je een product koopt afkomstig uit de biodynamische landbouw. Deze landbouw gaat verder dan alleen de biologische teelt. Er zijn veel normen en richtlijnen op het gebied van biologisch voer voor de dieren, geen ggo, diervriendelijkheidsregels, respect voor de grond, balans en ontwikkeling. De controle hierop wordt uitgevoerd door Control Union Certifications.

Als je Demeter producten koopt, stimuleer je gezonde landbouw, help je indirect mee met het bestrijden van ggo en kies je voor diervriendelijke producten.

Europees Bio keurmerk

Als op een product staat dat het biologisch is, is dat ook zo. Het woord ‘biologisch’ (bio, eko, eco of organic) is namelijk wettelijk beschermd. Het logo (het groene blaadje, mag ook in zwart-wit zijn afgebeeld) maakt duidelijk dat het product voldoet aan de EU-regels voor biologische landbouw. De controle wordt uitgevoerd door SKAL. Kenmerken:

• Producten moeten voor minimaal 95% uit echte biologische ingrediënten bestaan.
• Het moet duidelijk zijn waar de ingrediënten precies vandaan komen.
• Er zijn geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt.
• Er is geen kunstmest gebruikt.
• Bij de productie van vlees is rekening gehouden met dierenwelzijn.

Als je een product koopt met een Europees bio keurmerk, mag je er dus vanuit gaan dat je (wettelijk gezien) ook echt een biologisch product koopt.

EKO keurmerk

Naast de wettelijke regels van het Europees bio keurmerk (groene blaadje) kun je ook nog het EKO keurmerk tegenkomen. Hieraan herken je een product van een ondernemer die nog een stapje verder wilt gaan omtrent bio, duurzaamheid én transparantie. Naast de wettelijke regels heeft EKO een code ontwikkeld met mooie richtlijnen, maatregelen en doelen omtrent o.a. kringloop, bodem, biodiversiteit, puur en schoon, dierenwelzijn, energie etc.

Wist je dat er naast EKO producten, ook EKO winkels bestaan (minimaal 90% biologisch assortiment) en EKO restaurants (hoog percentage biologische inkoop ten opzichte van totale inkoop)?

Als je EKO producten koopt, ben je niet alleen (wettelijk gezien) verzekerd van een biologisch product maar stimuleer je ook dat de ondernemers nog een stapje verder gaan en draag je indirect bij aan en stimuleer je gezonde landbouw, dierenwelzijn etc.

Beter Leven keurmerk

Het beter leven keurmerk is in 2007 in het leven geroepen door de dierenbescherming. Op verpakkingen van rund, kip, konijn, varken, eieren etc. zie je dan het logo met daarin één, twee óf drie sterren ingekleurd. Hoe meer sterren, hoe beter het leven van de dieren. Drie sterren komt in de buurt van de biologische normen. Het controle orgaan is me niet erg duidelijk; “De dierenbescherming verlangt dat de partijen zich laten keuren door onafhankelijke, ter zake deskundige controle instanties”. Oké… wie, wat, hoe, waar dan?

Als je kiest voor producten van het beter leven keurmerk, geeft dat iets van informatie dat de bedrijven zich bezig houden met het dierenwelzijn. Hoe meer sterren hoe beter. Desalniettemin wil ik hierbij wel noemen dat de controle hierop wat minder duidelijk en concreet is als bovenstaande keurmerken én dat ik persoonlijk 1 of 2 sterren ook niet al te diervriendelijk vind en ik dan liever verder spaar tot de 3 sterren.

Moet je alleen naar biologische keurmerken kijken?

Persoonlijk neem ik biologische keurmerken wel in mijn achterhoofd. Je kunt tenslotte als consument niet álles achter de schermen weten (helaas). Indien mogelijk stimuleer ik het liefst kleine ondernemers, waar kan ga ik naar een boerderij voor producten of een eco winkel. Verder ben ik ook blij dat veel grote ketens steeds meer biologisch in hun assortiment hebben. De Lidl en AH zijn daarin mijn favoriete winkels. Naast de externe dingen ga ik ook na bij mezelf. Heb ik dit echt nodig? Kan ik minder vlees eten of vlees online bestellen? En is een groente pakket iets voor mij?

Verder draai ik vaak producten om en controleer ik zélf wat voor ingrediënten erin zit. Dit kost tijd. Ja, maar langzaam word je er steeds beter in. Vertel eens. Waar doen jullie je biologische boodschappen? Praat mee in de reacties!

Bronnen. Fairtrade: Flo-Cert, Wat is Fair Trade, Richtlijnen Fair Trade keurmerk (EN). Demeter: controlunion, demeter-normen, demeter-richtlijnen. Europees bio keurmerk: bionext, voedingscentrum, skal. Eko keurmerk: EKO, eko-code, EKO winkels, EKO restaurants. Beter leven: dierenbescherming