HELP Gietijzeren pannen: alles over duurzaamheid, gebruik, verzorgen & tips

Gietijzeren pannen hebben een lange levensduur en beschadigen niet snel. Een mooie duurzame optie dus! Lees hier alles over gietijzeren pannen + het trucje over het inbranden en schoonmaken hiervan.

Ook leuk: Simpele eetplanning bij het verminderen van voedselverspilling

Wat zijn gietijzeren pannen?

Gietijzeren pannen zijn pannen die zijn gemaakt van gietijzer. Dit is een super sterk en duurzaam metaal, dat goed kan tegen hoge temperaturen.

Gietijzeren pannen hebben een dikke, zware constructie en zijn verkrijgbaar in verschillende vormen en maten, zoals braadpannen, grillpannen, wokken en koekenpannen.

Deze duurzame pannen zijn geschikt voor alle soorten kookplaten, inclusief inductie, en kunnen zowel op het fornuis als in de oven worden gebruikt.

Gietijzeren pannen worden al honderden jaren gebruikt: Gietijzeren pannen bestaan al sinds de 17e eeuw en worden nog steeds veel gebruikt in de keuken vanwege hun duurzaamheid en veelzijdigheid.

Voordelen van gietijzeren pannen

• Ze verdelen de warmte gelijkmatig en houden de warmte goed vast. Ideaal voor het langzaam koken van stoofschotels en gerechten.
• Ze ontwikkelen een natuurlijke anti-aanbaklaag. Zo is er minder olie of vet nodig om voedsel te bereiden.
• Het materiaal is duurzaam.

Waarom zijn gietijzeren pannen duurzaam?

Gietijzeren pannen kunnen tegen hoge temperaturen, raken niet snel beschadigd en gaan jarenlang mee. Er vormt zich dus een natuurlijke anti-aanbaklaag en deze pannen zijn heel veelzijdig in gebruik.

Gietijzer is een ecologisch verantwoord materiaal. Het breekt niet snel af, waardoor het niet bijdraagt aan het afvalprobleem. Pannen van gietijzer hebben weinig onderhoud nodig, maar je moet ze wel op de juiste manier behandelen.

Welke problemen kun je hebben bij gietijzeren pannen?

Het is belangrijk om de juiste zorg en onderhoud te geven aan een gietijzeren pan om deze in goede staat te houden en problemen te voorkomen.

Gietijzer is gevoelig voor roest en als de pan niet goed wordt onderhouden, kan er roest ontstaan. Het is belangrijk om de pan goed schoon en droog te houden om roestvorming te voorkomen. Dus gelijk afwassen (alleen heet water) en goed afdrogen.

Voedsel kan aan de pan blijven kleven als deze niet goed is voorverwarmd of als de pan niet goed is ingevet. Zorg dat de pan goed wordt ingebrand en op de juiste manier wordt schoongemaakt. Laat de pan ook eerst even goed heet worden voordat je er wat in doet.

Bij oververhitting kan het gietijzer barsten of scheuren vertonen. Zet de pan niet te lang op hoog vuur en voorkom plotselinge temperatuursverschillen zoals een hete pan in koud water plaatsen.

Als de pan niet goed is schoongemaakt na gebruik, kan er een onaangename geur of smaak aan het voedsel blijven hangen. Maak de gietijzeren pan op de juiste manier schoon.

Gietijzeren pannen zijn vaak zwaar en kunnen lastig zijn om te hanteren, vooral als ze vol voedsel zitten. Heb je een zwakke grip of polsen, kies dan voor ander materiaal zoals roestvrijstaal.

Een nieuwe gietijzeren pan moet goed worden ingebrand voordat deze klaar is voor gebruik. Als dit niet goed wordt gedaan, kan het voedsel blijven kleven aan de pan of kan er roest ontstaan.

Hoe moet je een gietijzeren pan voorbereiden en onderhouden? (inbranden)

Gietijzeren pannen vereisen speciaal onderhoud om ze in goede conditie te houden, zoals het inbranden met olie van de pan om de natuurlijke anti-aanbaklaag te behouden en het vermijden van agressieve schoonmaakmiddelen. Zo zorgt je voor duurzaam gebruik, waardoor de pan langer mee gaat en goed blijft werken.

Gietijzeren pannen inbranden

Als je een nieuwe gietijzeren pan hebt gekocht, moet je hem eerst inbranden voordat je hem kunt gebruiken. Dit proces zorgt voor een natuurlijke anti-aanbaklaag en beschermt de pan tegen roest. Volg deze stappen om een gietijzeren pan in te branden:

1. Verwijder eventuele stickers of labels van de pan.
2. Was de pan met heet water en zeep om eventuele fabrieksresten of vuil te verwijderen. Spoel de pan grondig af en droog hem goed af.
3. Breng een dunne laag plantaardige olie aan op de binnen- en buitenkant van de pan. Gebruik hiervoor een keukenpapiertje of een zachte doek.
4. Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius.
5. Plaats de ingevette pan ondersteboven in de oven en bak hem gedurende één uur. Leg een vel bakpapier op de bodem van de oven om eventueel lekkende olie op te vangen.
6. Zet de oven uit en laat de pan afkoelen in de oven.

Herhaal dit proces indien nodig als het olielaagje nog plakkerig is, voor een extra laagje bescherming of als onderhoud wanneer de pan niet meer goed werkt als er bijvoorbeeld voedsel blijft plakken.

Je kunt je pan ook inbranden op de kookplaat of fornuis. Laat de pan heel erg heet worden op de kookplaat, totdat de olie begint te roken. Nu gaat de olie aan de pan hechten en kan je hem na een paar minuten van het vuur halen om te laten afkoelen. Herhaal dit een keer of 5.

(Of inbranden met aardappelschillen > zie filmpje. Er zijn meerdere mogelijkheden.)

Als je de pan goed inbrandt en goed onderhoudt, gaat hij jarenlang mee.

Gietijzeren pannen schoonmaken

Gietijzeren pannen maak je op een andere manier schoon, dan andere pannen.

1. Laat de pan eerst afkoelen voordat je hem schoonmaakt. Hierdoor voorkom je dat de pan beschadigt door plotselinge temperatuursveranderingen.
2. Verwijder voedselresten door de pan te vullen met warm water en een scheutje zout. Laat de pan enkele minuten staan en schrob hem vervolgens met een rvs sponsje schoon. Laat nooit lang water in de pan staan, omdat het dan kan roesten.
3. Gebruik geen zeep om de pan schoon te maken, want dat kan de natuurlijke anti-aanbaklaag van de pan aantasten.
4. Droog de pan goed af met een droge doek of keukenpapier. Als de pan niet goed wordt afgedroogd, kan er roestvorming optreden.
5. Breng olie aan, een dun laagje na het schoonmaken op de binnen- en buitenkant van de pan. Gebruik hiervoor een keukenpapier of een zachte doek en zorg dat er geen overtollige olie achterblijft.

Tip: gebruik als zachte doek een katoenen doek of een doek van microvezels. Je kunt ook een oud T-shirt of een linnen doek gebruiken.

Waarop moet je letten bij de aanschaf van een gietijzeren pan?

• Een goede gietijzeren pan is gelijkmatig dik over de hele pan, inclusief de bodem en de wanden. Hoe dikker de pan, hoe beter deze de warmte vasthoudt en gelijkmatig verdeelt.
• Sommige gietijzeren pannen zijn geëmailleerd om ze te beschermen tegen roest en om ze gemakkelijker te kunnen reinigen. Een hoogwaardige geëmailleerde coating moet glad en gelijkmatig zijn en bestand zijn tegen krassen en beschadigingen.
• De handvatten van de pan moeten stevig zijn bevestigd en goed bestand zijn tegen hitte. Sommige pannen hebben metalen handvatten die heet kunnen worden, terwijl andere pannen handvatten hebben die bedekt zijn met siliconen of hout om te voorkomen dat ze te heet worden.
• Een goede gietijzeren pan heeft een gladde afwerking zonder scheuren, gaten of ruwe plekken. Een ruwe afwerking kan ervoor zorgen dat voedsel blijft kleven en kan de levensduur van de pan verkorten.

Wat is het verschil tussen een geëmailleerde gietijzeren pan en een niet-geëmailleerde gietijzeren pan?

Het belangrijkste verschil tussen een geëmailleerde gietijzeren pan en een niet-geëmailleerde gietijzeren pan is de coating.

Een geëmailleerde gietijzeren pan heeft een coating van glasachtig materiaal (emaille) die op het oppervlak van de pan is aangebracht. Deze coating voorkomt dat voedsel in direct contact komt met het gietijzeren oppervlak en beschermt het tegen roest en corrosie.

• Voordelen: makkelijker schoon te maken, beter bestand tegen zure ingrediënten en geven geen ijzeren smaak of kleur af aan voedsel.
• Nadelen: kan barsten als deze wordt blootgesteld aan plotselinge temperatuursverschillen.

Een niet-geëmailleerde gietijzeren pan heeft geen coating en heeft een natuurlijke anti-aanbaklaag die ontstaat door het inbranden van olie en vet in het oppervlak van de pan. Het kan voedsel aan de pan binden als het niet goed wordt ingevet of als de pan niet goed is ingebrand.

• Voordelen: is robuuster en kan tegen ruwere behandeling.
• Nadelen: vereist meer onderhoud en kan gevoeliger zijn voor roest.

Wat is het verschil tussen een gietijzeren kookpan en een gietijzeren braadpan?

Gietijzeren kookpannen zijn voor het bereiden van gerechten met vloeistoffen, zoals soepen, stoofschotels en sauzen. De rechte rand van de pan helpt om vocht vast te houden en de inhoud van de pan gelijkmatig te verwarmen.

Gietijzeren braadpannen zijn ideaal voor het bereiden van gerechten waarbij het belangrijk is om een korst of bruining te krijgen, zoals gebraden vlees, stoofvlees en gebakken aardappelen. De lagere rand en platte bodem van de braadpan zorgen ervoor dat het vocht kan verdampen, waardoor er een knapperige korst ontstaat.

Enkele populaire duurzame merken gietijzeren pannen

1. Le Creuset
2. Lodge
3. Staub
4. Finex
5. Skeppshult

Ook leuk: Slowcooking met ‘de Hooimadam’: hét hippe eco keukenhulpje voor drukke moeders