Wat is een duurzaam, veilig & natuurlijk glijmiddel? (+ vergelijkingstabel)

Glijmiddel wordt gebruikt om het vrijen prettiger te maken. Maar ook voor het inbrengen van een tampon, een menstruatiecup of een ‘eendenbek’. Het liefst wil ik een duurzaam, veilig én natuurlijk glijmiddel. Dus welk glijmiddel is dan het best?

Lees ook: Eco condooms; veilig losgaan voor lekkere seks (vegan, Fair Trade, latex-vrij etc.)

Vergelijking glijmiddelen en conclusie onderaan. Scrollerdescrol.

Een natuurlijk glijmiddel

Eigenlijk is het vaginale vocht van een vrouw het enige échte natuurlijke glijmiddel. Deze afscheiding bestaat uit slijm en vocht. [1]

Een vagina is normaliter wat natter rond de ovulatie en wat droger rond de menstruatie. Niks geks. Hormonen spelen dus een rol. Soms is een partner wat beter en soms wat minder. Dat speelt dus ook een rol.

Andere oorzaken waarbij een vagina droog kan zijn: zwangerschap, overgang, bepaalde medicijnen, het wassen van je vagina met zeep (niet doen!), bepaalde ziektes en stress [2]

Een droge vagina kan problemen opleveren. Vrijen is dan niet zo chill.

En er kunnen klachten ontstaan, zoals jeuk, irritatie, pijn en een schraal of branderig gevoel. Het gebruik van een glijmiddel kan hierbij helpen.

Wanneer is een glijmiddel natuurlijk?

Glijmiddel-makers noemen hun glijmiddel ‘natuurlijk’, als het gemaakt is van plantaardige of biologische ingrediënten, vegan is of op een bepaalde manier milieuvriendelijk.

Maar er is niet echt een harde definitie.

Apotheekonline formuleert het zo: ‘We spreken pas van een natuurlijk glijmiddel wanneer dit voor honderd procent uit natuurlijke ingrediënten bestaat. Dat is bij een natuurlijk biologisch glijmiddel het geval wanneer deze bestaat uit bijvoorbeeld: amandelolie, kokosolie, shea butter, vitamine E en aloë vera bevat.’ [3]

Dat klinkt top, maar er zijn nog meer vragen belangrijk bij een (natuurlijk) glijmiddel, namelijk:

• Wat is een veilig glijmiddel bij condoomgebruik?
• En welk glijmiddel tast onze 18+ toys niet aan?
• Wat is een hygiënische verpakking?
• Hoe zit het met de ‘gezondheid’?
• Wat zijn de veilige en de schadelijke ingrediënten in glijmiddel?
• Hoe zit het met glijmiddel en de vaginale (of anale) flora?
• En wat is er allemaal mogelijk qua duurzaamheid?

Nou, ik knijp m’n flesje leeg, en duik er in…….

Een veilig glijmiddel voor mijn vagina: waarop letten?

Er zijn verschillende soorten glijmiddel.

• Glijmiddelen op waterbasis
• Glijmiddelen op siliconenbasis
• Glijmiddelen op oliebasis

Uiteraard speelt je persoonlijke voorkeur een rol.

Maar welk type glijmiddel het veiligst is, ligt aan de situatie.

Wat is niet veilig?

❌ Een glijmiddel op oliebasis kan het latex condoom (en pessarium van latex!) aantasten. Met een soa of zwangerschap als gevolg. Willeweniet. [4,5]

Dat geldt ook voor die biologische, natuurlijke kokosolie..

❌ Een glijmiddel op siliconenbasis, kan seksspeeltjes van siliconen (en een pessarium van siliconen) aantasten.

Overzicht: welk glijmiddel bij welke situatie?

	Veilig bij condooms?	Veilig bij toys van siliconen, TPE en TPR?	Veilig bij seksspeeltjes van glas en staal?
Glijmiddel op waterbasis	Ja, bij alle	Ja	Ja
Glijmiddel op siliconenbasis	Ja, bij alle	Niet altijd	Ja
Glijmiddel op oliebasis	Niet bij de ‘gewone’ latex condooms en ook niet bij de latexvrije condooms gemaakt van polyisoprene. Wel bij de latexvrije variant gemaakt van polyurethaan.	Niet altijd	Ja

Glijmiddel op oliebasis en klappende condooms..

Ik wil bewijs!

Oké.

Dat was een leuke demonstratie. Dus.. oliën lossen de latexpartikels op, waardoor het condoom kapot gaat. Zelfs als je alleen al babyolie aan je handen hebt.

En ehh.. dat geldt voor baby olie, maar ook voor brandzalf, roomboter, olijfolie, palm- of kokosolie, visolie, minerale olie, zonnebrandolie, aambeien zalf, vaseline, bodylotion en handcreme. Just saying.

Siliconen op siliconen

Soms kan het combineren van siliconen sextoys + siliconen glijmiddel wel.

Zorg dan dat je de beste kwaliteit siliconen sextoy koopt (100% medisch siliconen of beter nog platinum siliconen dat het minst snel scheurt of vatbaar is voor siliconen glijmiddel) en de beste kwaliteit siliconen glijmiddel (ingrediënt dimethicone).

Toch zul je het alsnog zelf moeten uitproberen. Test het siliconen glijmiddel op een stukje van je sextoy (het begin dat niet in je lichaam komt, bijvoorbeeld). Of kies voor de zekerheid bij je siliconen sextoy gewoon voor glijmiddel op waterbasis.

Wat is een ‘gezond’ glijmiddel?

Een gezond glijmiddel heeft geen negatieve effecten op onze private parts.

Geen gekloot met mijn vaginale huidbarrière. Een kapotte huid is een ingang voor bacteriën. Daarnaast heeft de vagina haar eigen flora. Wanneer deze verstoort raakt, is het gebied ook vatbaar voor bacteriën, schimmelinfecties en ander geneuk.

Waarop dus letten bij een gezond glijmiddel?

✅ Geen uitdrogende ingrediënten (heftige zeepstoffen, bijvoorbeeld)
✅ Geen irriterende of schadelijke stoffen
✅ Glijmiddel moet matchen met de zuurtegraad van de huid (de pH-waarde)

Maar hoe ‘lees’ je nou die ingrediëntenlijst?

Bij de ingrediëntenlijst (INCI) staan de hoogste percentages ingrediënten als eerst genoemd. Staat een negatief ingrediënt (zoals parfum) hoog in de lijst, dan kun je het product beter skippen.

Zelf heb ik een voorkeur voor een korte ingrediëntenlijst. Niet allerlei onnodige meuk. 

Deze stoffen zou ik in ieder geval vermijden in glijmiddelen:

❌ Parfum kan irriterend werken en heb je naar mijn idee niet nodig in glibbermiddel, vermijden dus. 
❌ Parabenen (conserveermiddel) kunnen ook irriteren én hormoonverstorend werken, vermijden dus. 
❌ Smaak- en geurstoffen. Zou ik zelf ook vermijden.
❌ cocamidopropyl betaine is een zeepachtige stof, en niet nodig in glijmiddel.
❌ Allergenen. Dat waar jij allergisch voor bent. Uiteraard.
❌ Polyquaternaire verbindingen. Kan HIV versnellen, is nog meer onderzoek nodig. [5]
❌ Zaaddodende of verdovende ingrediënten. 

Maar hoe zit het met al die ingrediënten-namen die je dan tegen komt?

• TIP: Tesstesst heeft een interessant stuk over ingrediënten in glijmiddelen, zoek ze hier met uitleg per ingrediënt.
• Je kunt de ingrediënten ook nog door de EWG’s Skin Deep database halen.

pH (zuurtegraad) in glijmiddelen en de vaginale en rectale flora

De exacte pH-waarde van het product zullen we dan toch echt moeten opvragen in een mailtje. Staat er namelijk niet altijd duidelijk bij.

De pH waarde is een maat voor de zuurtegraad van een waterige oplossing. Het is dus alleen van belang bij glijmiddelen op waterbasis.

• De zuurtegraad van de gezonde vagina ligt tussen de 3,8 en 4,5
  Een vaginaal glijmiddel mag dus maximaal een pH van 4,5 hebben
• De zuurtegraad van het rectum is dichter bij neutraal (pH 7)
  Een anaal glijmiddel mag tussen de pH 5,5 tot 7 zijn.

Een hogere pH (dus minder zuur) bij de vagina kan leiden tot bacteriele vaginose.

✅ bekijk dus ook altijd de pH waarde van het glijmiddel.
❌ gebruik dus geen anale glijmiddelen voor de vagina.

Wat is een hygiënische verpakking?

Een open pot waar je met je handen elke keer in gaat, zou ik niet doen. Wat wel?

✅ Pompje
✅ knijpfles

Duurzaamheid glijmiddelen

Deze is voor de fabriekanten. Want er valt zeker nog winst te behalen bij duurzaamheid en glijmiddelen 🙂

Bij duurzaamheid van glijmiddel kun je letten op:

• Ingredienten van biologische oorsprong
• Ingredienten zijn biologisch afbreekbaar
• Geen microplastics in het product
• Vegan product
• Dierproefvrij
• Gerecyclede verpakkingen
• Duurzame verzending

Glijmiddel zelf maken

Overigens kan de échte groene sekshippie nu opstaan. Het zelf maken van glijmiddel is ook nog een optie. Geheel op eigen risico natuurlijk.

De GroeneVrouw heeft daar – weer zo lekker op haar manier – over geschreven.

‘Is wel weer wat voor jou’, hoor ik m’n vrienden zeggen in m’n hoofd.

Disclaimertje. Weet wel wat je doet en heb je ingrediëntenkennis op orde. Zeker het bewaren van zelfmaaksels en bacteriegroei is een dingetje. 

Natuurlijke glijmiddelen vergelijken

kunnen we dan nu eindelijk door naar de praktijkles?

Laten we ‘ns effe kijken.

1. Biologisch of natuurlijk glijmiddel op waterbasis

Glijmiddel op waterbasis bestaat in principe uit water en glycerine (glycerol en propyleenglycerol) en eventueel andere ingrediënten. Het moet conserveermiddel bevatten tegen bacteriële groei.

✅ Glijmiddelen op waterbasis zijn altijd veilig bij condooms.
✅ Glijmiddel op waterbasis tast geen seksspeeltjes aan.
✅ Glibbert goed, wast makkelijk af.
✅ Er bestaan ook glijmiddelen op waterbasis zonder glycerine.

❌ Glijmiddel op waterbasis droogt iets sneller op, dan olie of siliconen.
❌ Sommige vrouwen kunnen last krijgen van een schimmelinfectie, er wordt gezegd dat dit door de glycerine komt.

Merken natuurlijk glijmiddel op waterbasis

	Ingrediënten	PH-waarde	Duurzaamheid / gezondheid
Aia* natuurlijke glijmiddel	Glycerine, Water, Acacia Senegal Gum, Carrageen, Citroenzuur, Natriumanisaat, Natriumlevulinaat	pH-gebalanceerd	Geen parfum, sulfaten en parabenen Vegan, dierproefvrij en gemaakt in NL
Medglide bio groen	Glycerin (Glycerol), Aqua (Water), Xanthan Gum, Aloe Barbadensis Leaf Juice Powder.	Komt overeen met de pH-waarde van het zure milieu in de vagina.	100% vegan, halal en biologisch.
Wet Stuff Naturally	Purified water, zemea (natuurlijk alternatief voor propyleenglycol), xanthan gum (from com), lactic acid (ph balance, from plant carbohydrates), potassium sorbate and benzoic acid	pH balanced for women’s health	Duurzaam product CO2 neutraal Geen glycerin, citraten, parabenen, petrochemische stoffen, parfum of zoetstoffen
Organische glijmiddel YES	Aqua (Water) Aloe barbadensis leaf juice powder (Aloe vera)*, Linum usitatissimum (Flax) seed extract*, Cyamopsis tetragonolobus (Guar gum)*, Ceratonia siliqua (Locust bean gum)*, Xanthan gum, Sodium chloride, Potassium sorbate, Citric acid, Sodium benzoate.	pH-compatibel	Hypo-allergeen vrij van geur-, smaak- en kleurstoffen
Pink natural glijmiddel	Gedeïoniseerd water, xanthaangom, biologische aloë vera-gel, ginseng-extract, guarana-extract, Avena sativa (haver) extract, natriumbenzoaat, kaliumsorbaat, citroenzuur, sclerotiumgom.	pH waarde 5,5 (te hoog voor vagina!)
Sliquid – Organics Natural	Biologisch Aloe Vera sap, plant cellulose (van katoen), natuurlijke vitamine E, Cyamopsis (Guar Conditioners), Biologische hibiscus extracten, lijnzaad, Groene thee en zonnebloemzaad, kaliumsorbaat, citroenzuur.	pH balanced (4.1 – 4.4 pH)	100% Vegan en dierproefvrij Glycerine, parabenen en petroleum vrij

2. Biologisch of natuurlijk glijmiddel op siliconenbasis

Glijmiddel op basis van siliconen bevat grote moleculen siliconen die niet in je huid trekken. 

• Goede ingrediënten qua siliconen glijmiddel zijn: dimethicone, dimethiconol en cyclomethicone.

‘Dimethiconol’ is daarvan het meest gezonde en veilige stofje. En ‘cyclomethicone’ schijnt daarentegen juist weer wat minder goed te zijn voor de natuur.

✅ Siliconen glijmiddel is veilig bij condooms.
✅ Glibbert lang.
✅ Handig voor waterpret. Let wel op: glibbergevaar op de grond!

❌ Oppassen bij gebruik samen met speeltjes van siliconen, TPE en TRP. Het kan het materiaal kapot maken.

Bij siliconen is de pH waarde niet van toepassing. Behalve als het product een combi is van siliconen en waterbased, dan wel.

Merken natuurlijk glijmiddel op siliconenbasis

	Ingrediënten	Duurzaamheid / gezondheid
Sliquid Organics Silk	combi van water- en siliconenbasis: Organic Aloe Barbadensis Decolorized Leaf Juice*, Organic Agar Agar, Organic Guar Gum, Dimethicone, Isopropyl Palmitate, Polysorbate 20, Natural Tocopherols (Vitamin E), Organic Hibiscus Extract, Organic Flax Extract, Organic Green Tea Extract, Organic Sunflower Seed Extract, Potassium Sorbate, Citric Acid	pH balanced (4.1 – 4.4 pH) Kam bij latex, rubber en plastic. ook veilig bij platinum siliconen seksspeeltjes
Eros classic siliconen glijmiddel	Dimethicone en Dimethiconol en Cyclomethicone.	conserveermiddelen hierbij niet nodig
Pjur siliconen glijmiddel	Cyclopentasiloxane, Dimethicone, dimethiconol	conserveermiddelen hierbij niet nodig.
Medisch Glijmiddel Dl	Dimethicone, Dimethiconol	conserveermiddelen hierbij niet nodig.

3. Biologische of natuurlijk glijmiddel op oliebasis

Glijmiddel op oliebasis wordt niet veel gemaakt. Omdat het vooral voor uitwendig gebruik is. En eigenlijk volstaat een biologisch, natuurlijke huidolie dan ook prima..

✅ Glijmiddel op oliebasis is perfect voor een heerlijke uitwendige massage.
✅ Natuurlijke ingrediënten mogelijk, zoals kokosolie, amandelolie.
✅ Glijmiddel op oliebasis kan wel bij latex-vrije condooms gemaakt van polyurethaan.

❌ Glijmiddel op oliebasis NIET bij latex condooms en NIET bij latex-vrije condooms gemaakt van polyisoprene. Het condoom wordt poreus en kan sneller scheuren.
❌ Glijmiddel op oliebasis kan ook seksspeeltjes aantasten. De toys worden poreus en in de scheurtjes ontstaat extra bacteriegroei.
❌ Bij veelvuldig gebruik kan olie de huid en slijmvliezen verstoppen.

Merken natuurlijk glijmiddel op oliebasis

	Ingrediënten	Duurzaamheid / gezondheid
Biologisch olie glijmiddel YES	Prunus dulcis (Sweet almond) oil*, Butyrospermum parkii (Shea butter)*, Helianthus annuus (Sunflower) seed oil*, Theobroma cacao (Cocoa) seed butter*, Cera alba (Bees wax)*, Natural Tocopherols (Vitamin E). *Organically grown ingredients	Vrij van chemische- en conserveringsmiddelen Hypoallergeen
Delima feminin ovule	medisch hulpmiddel bij vaginale droogheid en kloofjes. Het is ook te gebruiken als natuurlijk glijmiddel Plantaardig hard vet, Druivenpit-olie, Granaatappelzaad-olie, natuurlijke vitamine E

Conclusie: wat is het beste natuurlijk glijmiddel?

• Mijn voorkeur qua natuurlijk glijmiddel op waterbasis is Medglide bio groen omdat het een korte ingrediëntenlijst heeft. Het is op basis van water, glycerol en aloë vera. Het is ook biologisch en de zuurtegraad matcht.

• Wanneer je een natuurlijk glijmiddel op waterbasis wilt, zónder glycerine, dan zou ik zeker gaan voor Sliquid – Organics Natural. Ook een heel mooi product met o.a. aloë vera van biologische oorsprong, vitamine E en lijnzaad. Het product is vegan en de pH klopt ook.

• Qua 100% siliconenbasis zou ik gaan voor Medisch Glijmiddel Dl. Het heeft maar 2 siliconen ingrediënten (de beste soorten) en 0% andere stoffen, zoals conserveermiddel, glycerine, parfum etc.

• Voor glijmiddel op siliconenbasis, die óók kan bij condooms en toys, zou ik gaan voor Sliquid Organics Silk. Organische ingrediënten, kloppende pH én ze claimen dat het veilig is bij latex, rubber, plastic én platinum siliconen seksspeeltjes.

Ook leuk: Gezonde seksspeeltjes, duurzame dildo’s & veilige vibrators

Op welk natuurlijk glijmiddel is jouw oog nu gevallen?

Laatste update: sep 2022. Bron header: Pixabay. Bronnen: [1] https://nl.wikipedia.org/wiki/Vaginale_afscheiding [2] https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/vaginale-klachten/vaginale-droogheid/item124111 [3] https://www.apotheekonline.net/glijmiddel/natuurlijk-glijmiddel [4] https://www.rivm.nl/hygienerichtlijnen/seksbedrijven-sekswerkers [5] https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/76580/WHO_RHR_12.33_eng.pdf;jsessionid=A125D1E1758A8AFB62FA409A2B65309E?sequence=1 [6] https://www.preconqs.nl/actueel/is-uw-product-wel-of-geen-cosmetica

Disclaimer 2: dubbelcheck altijd de ingrediënten voor aanschaf, zeker wanneer er sprake is van een allergie. De ingrediënten van glijmiddelen kunnen namelijk bij een nieuwe batch mogelijk veranderen of misschien is er ergens een (typ)foutje ingeslopen.