In de zoektocht naar fair fashion heb je de kreten ‘OEKO-TEX’, ‘GOTS’ en ‘organic’ vast wel eens gehoord. Maar zijn die bekende namen, eigenlijk wel de beste duurzame kleding keurmerken?
Ook leuk: Stappenplan voor eerlijke en duurzame kleding kiezen
Duurzame kleding keurmerken
Op keurmerkenwijzer staan inmiddels 27 keurmerken en gedragscodes die te maken hebben met duurzame kleding. [1]
Da’s in ieder geval een handig begin.
Meest bekende duurzame kleding keurmerken
Laten we eerst de meest bekende duurzame kleding keurmerken bekijken. Deze keurmerken zie ik in ieder geval steeds meer in allerlei kledingwinkels liggen.
- OEKO-TEX ‘standaard 100’
- GOTS
1. OKOE-TEX ‘standaard 100’
Het OKOE-TEX ‘standaard 100’ keurmerk kom je tegen bij: kleding, beddengoed en speelgoed van textiel.
Het keurmerk zegt vooral iets over het eindproduct (je t-shirt of kussensloop). Dit mag niet meer dan een bepaalde grenswaarden aan schadelijke stoffen bevatten.
Denk aan stoffen als formaldehyde, BPA, zware metalen, mogelijk kankerverwekkende stoffen, stoffen die een allergische reactie kunnen uitlokken (zoals bepaalde kleurstoffen) en pesticiden zoals glyfosaat. [2]
(!) Het OEKO-TEX ‘standaard 100’ keurmerk betekent niet dat het product ook eerlijk geproduceerd is en het zegt ook niks over diervriendelijkheid.
- Er is wel een aanvullend label: ‘OEKO-TEX Made in Green’. Dit zegt wél iets over de arbeidsomstandigheden: veilige werkomstandigheden, een leefbaar loon, geen kinder- of dwangarbeid.
- Of kijk of het textiel naast ‘OEKO-TEX standaard 100’ ook een FairTrade keurmerk heeft. Ook zij stellen de belangrijkste eisen rondom werkomstandigheden.
2. GOTS (Global Organic Textiles Standard)
Het GOTS keurmerk kom je tegen bij: kleding textiel.
In tegenstelling tot OEKO-TEX 100 standaard, zegt GOTS iets over het eindproduct én over het productieproces daarvoor. [1]
Bij GOTS moet kleding uit biologisch geproduceerde materialen bestaan, namelijk:
- minimaal voor 70 procent (te herkennen aan de tekst Made with organic)
- minimaal voor 95 procent (te herkennen aan de tekst Organic)
Daarnaast zijn er bij GOTS nog meer milieuaspecten belangrijk, zoals: geen gevaarlijke stoffen, regels voor chemische stoffen en de afvalstromen daarbij. Ook let GOTS op de belangrijkste arbeidsomstandigheden. En een klein beetje op diervriendelijkheid: dierlijke vezels moeten overwegend biologisch geteeld worden.
De beste duurzame kleding keurmerken (vergelijkingstabel)
In deze vergelijkingstabel van duurzame kleding keurmerken zie je welke keurmerken het hoogst scoren op duurzaamheid, volgens Milieucentraal. Ze worden beoordeeld op 3 punten: milieuvriendelijkheid, arbeidsomstandigheden en dierenwelzijn. [3]
- Milieu
- Mens
- Dier
Extra uitleg bij de onderstaande tabel 1 (Vergelijkingstabel duurzame kleding keurmerken): +++++ is de hoogste score. 0 betekent dat er geen eisen zijn in deze categorie. geen score: er is wel wat over gezegd, maar geen score gegeven. Ik heb alleen de keurmerken meegenomen die het hoogst scoren op milieuaspecten. Bekijk bron [3] voor alles.
Vergelijkingstabel duurzame kleding keurmerken
| keurmerken | Milieu | Mens | Dier | Totaal | |
| Biokreis (Duits) | ++++ | ++ | +++++ | 11+ | |
| Fair for Life (kleding) | ++++ | +++++ | 0 | 9+ | |
| Fairtrade Textile Production Standard | +++ | ++++ | 0 | 7+ | |
| Naturtextil IVN Zertifiziert Best | ++++ | ++ | geen score | 6+ | |
| EU Ecolabel (Kleding) | ++++ | ++ | 0 | 6+ | |
| Global Organic Textile Standard (GOTS) | +++ | ++ | geen score | 5+ | |
| OEKO-TEX Made in Green | ++ | +++ | 0 | 5+ | |
| Europees Ecolabel (schoenen) | ++++ | 0 | 0 | 4+ | |
| Organic 100 Content Standard | ++++ | 0 | geen score | 4+ | |
| Recycled Claim Standard (RCS 100) (textiel uit minimaal 95% gerecycled materiaal | ++++ | 0 | 0 | 4+ | |
| OEKO-TEX Standard 100 | + | 0 | 0 | 1+ |
Conclusie: Dus waar kan ik nu het best op letten?
De eerste conclusie is dat de duurzame kleding keurmerken niet helemaal te vergelijken zijn. Het is maar afhankelijk of je mens, milieu of dier juist belangrijk vindt.
Maar stel dat je alles even belangrijk vindt dan..
Nope, de bekendste zijn niet het beste
Is het toch grappig dat de bekende OEKO-TEX ‘Standaard 100’ het laagst scoort. En GOTS zit in het midden van de lijst, dus scoort ook zeker niet als beste duurzame kleding keurmerk.
Even een kleine voetnoot tussendoor. OEKO en GOTS scoren dan wel niet het beste in deze lijst. Maarrr.. het is nog altijd beter dan niks, noppes, nada.
- OEKO-TEX ‘standaard 100’ is vooral een aanrader wanneer je zelf zo min mogelijk schadelijke stoffen tegen de huid aan wilt hebben, bijvoorbeeld vanwege allergieën. Ook bij babykleertjes, want hier zijn de normen binnen OEKO-TEX nog ietsjes strenger.
- En GOTS is toch een handige allrounder. Het komt relatief veel voor, dus je hebt wat meer keuze hierin. En het heeft enkele eisen voor milieu, mens én dier.
De winnaar
Onze Duitse buren doen het een stuk beter met hun duurzame kleding keurmerk. Hoppá, bovenaan. Jammer genoeg, zien wij dit keurmerk niet echt hier.
En de moeite waard om te onthouden
Een andere opvallendheid is dat de duurzame herkomst van de textiel vaak uitgedrukt wordt in biologisch of organic katoen. Maar gerecyclede grondstoffen zijn minstens net zo interessant. En daarom vind ik Recycled Claim Standard ook een interessante om in m’n oren te knopen.
En laten we tot slot deze keurmerken onthouden: Fair for Life (kleding) en Fairtrade Textile Production Standard. Want die scoren in Nederland écht het beste.
Ook leuk: Hoe kun je wél leuke kleding vinden bij de kringloop?
Naar welk duurzame kleding keurmerk gaat jouw voorkeur uit?
Artikel in samenwerking met kledingkenner Sonja de Jong van Twinstyleblog. Afbeeldingen in dit artikel zijn decoratief. Bron afbeelding header: Pixabay – Mahima Yadav. Bronnen: [1] https://keurmerkenwijzer.nl/overzicht/kleding/ [2] https://www.oeko-tex.com/importedmedia/downloadfiles/STANDARD_100_by_OEKO-TEX_R__-_Standard_en_01.2022.pdf [3] https://keurmerkenwijzer.nl/overzicht/kleding/
