Op het gebied van menstruatie heb ik veel gezocht naar herbruikbare producten en “groene”, gezonde alternatieven voor wegwerp tampons en maandverband. Ik wil graag afval besparen en goed voor mijn lijf zorgen. Dus wat is duurzaam tijdens mijn ongesteldheid, maar ook prettig? En er bestaan een hoop ecologische mogelijkheden. Kortom, voor ieder wat wils tijdens de maandelijkse periode. Check hier de uitgebreide info over duurzame menstruatie producten, met de voor- en nadelen op een rij.
Lees ook: “Mijn eigen ervaring met natuurlijke anticonceptie en duurzame menstruatie artikelen”
Inhoud
Duurzame menstruatie producten vergelijken
Om te bepalen hoe duurzaam menstruatie producten zijn, let ik op de milieuvriendelijkheid. Hoe vaak kun je iets hergebruiken, is het recyclebaar? Ook vind ik de gezondheid van mijn lijf belangrijk. Wat voor ingrediënten zitten erin of van welk materiaal is iets gemaakt? Qua bedrijf let ik op de transparantie. Is het verhaal eerlijk, kloppen de claims? Tot slot let ik op persoonlijke factoren. Het moet natuurlijk ook prettig en comfortabel zijn. En de prijs realistisch. Dus welke duurzame menstruatie producten bestaan er allemaal?
Bijna alle onderstaande mogelijkheden heb ik inmiddels zelf langdurig geprobeerd, zodat ik ook mijn eigen ervaring kan delen. Als jij nog voordelen, nadelen of eigen ervaring wilt delen, nodig ik je uit om een reactie te plaatsen onder het artikel.
1. Milieuvriendelijk wegwerp maandverband en tampons
Allereerst bestaat er wegwerp maandverband en tampons, dat ook ecologisch is. Dit kun je niet hergebruiken, maar er is wel extra gelet op veilige ingrediënten en biologisch afbreekbare materialen.
Ecologische tampons zijn er met of zonder inbrenghals en in verschillende absorptie maten (light, medium, large), afhankelijk van de hoeveelheid bloedverlies.
Ook biologisch maandverband is mogelijk in verschillende diktes (zoals ook inlegkruisjes) en verschillende maten (zoals ook een string model). Duurzame merken voor biologisch maandverband en eco tampons zijn: Yoni, Natracare en Naty.
Bij milieuvriendelijke wegwerp tampons en maandverband kun je letten op:
- Zijn de tampons of het wegwerp maandverband vrij van schadelijke stoffen zoals parfum, bleekmiddel (chloor), Super Absorberende Polyacrylaten en/of pesticiden?
- Van welke natuurlijke materialen is het gemaakt (bijv. biologisch katoen)? Is er transparantie door middel van een ingrediëntenlijst?
- In hoeverre zijn de tampons/maandverband biologisch afbreekbaar, recyclebaar of composteerbaar?
- Hebben ze een keurmerk, zoals GOTS, Nordic Swan, EcoCert, AllergyCertified en/of FSC?
- Hoeveel stuks zitten er in de verpakking en wat is de prijs?
Voordelen en nadelen
Ecologisch maandverband of bio tampons zijn een verbetering op reguliere wegwerp menstruatie producten qua milieu. Zo is biologisch katoen niet bespoten, dus geen pesticiden in de poes. Ook zitten er geen synthetische vezels of kunststoffen op basis van petroleum in. Of chloor, SAP en restjes pesticiden. Ik vind het fijn om bij bedrijven te kopen die ook het milieu belangrijk achten. Verder hoef je deze producten dus niet te wassen of bewaren. Je moet wel regelmatig een nieuw doosje kopen.
2. Wasbaar (kraam)maandverband
Wasbaar maandverband kun je gebruiken tijdens je menstruatie, maar ook in de kraamperiode na de bevalling of wanneer je last hebt van afscheiding of (licht) urineverlies. Het wasbare maandverband bestaat uit een absorberend zacht laagje tegen je vagina (bijv. van katoen of bamboe of hennep) en een lekvrij laagje onderop, dat doorlekken voorkomt. Na gebruik kun je het wassen en hergebruiken. Er zijn verschillende maten en vormen, van kraammaandverband tot stringmodel. Duurzame merken wasbaar maandverband zijn: ImseVimse, Ella’s House, MaM ecofit, LanaLuna en Ladypad.
Hoe moet je wasbaar maandverband wassen?
Wasbaar maandverband kun je wassen tot 60 graden en incidenteel op 90 graden (niet allemaal, lees de gebruiksaanwijzing). Maar let op, bloedvlekken gaan er het best uit met koud water. Het is de moeite waard om het maandverband na gebruik dus eerst even koud uit te spoelen, voordat het in de was gaat. Een wasnetje is daarna handig.
Gebruik weinig (biologisch) wasmiddel en géén wasverzachter, zodat je verband langer mee gaat en de absorptie optimaal blijft. Droog het wasbare maandverband bij circulaire lucht (bij het open raam, in trapgat of buiten). Extra tip: zonlicht bleekt eventuele overgebleven bloedvlekken.
Lees verder: “Hoe kan ik het best menstruatie ondergoed wassen? (wasbare tampons/ maandverband)”
Bij wasbaar maandverband kun je letten op:
- Is het materiaal gemaakt van (biologisch) katoen, bamboe? Heeft het een PUL lekvrij laagje?
- De maat (string, groot, klein) en hoeveel ml vocht absorbeert het?
- Wil je met of zonder drukknoopjes om het maandverband vast te maken aan je slipje?
- En, welk printje is leuk?
Voordelen, nadelen en mijn ervaring
Wasbaar maandverband absorbeert beter dan wegwerp maandverband en bevat geen chemische of giftige stoffen stoffen als absorptiekorrels of -gel, bleekmiddelen en parfum. Het is meestal gemaakt van (biologisch) katoen en het lekvrije laagje van PUL. Voor één wasbaar maandverband zijn minder grondstoffen en water nodig dan voor de productie van één wegwerpverband en 1 wasbaar maandverband vervangt ongeveer 150 wegwerpverbanden!* (*cute cotton).
Ik ben zelf begonnen met wasbaar maandverband vanaf de kraamweek. Ik kocht toen 1 groot wasbaar kraammaandverband en een paar kleinere varianten zodat ik ze daarna kon gebruiken tijdens mijn menstruatie. In de kraamweek vond ik ze ZO prettig. Veel vrouwvriendelijker en fijner dan die aftandse kraamluiers 😉
Inmiddels gebruik ik dit wasbaar maandverband tijdens mijn menstruatie, maar dan wel het liefst als ik thuis ben of tijdens het slapen. Ze zijn namelijk iets dikker en dat vind ik niet fijn in een strak jurkje of broek. Ze dragen echter heel prettig en zacht. En doorlekken heb ik nog nooit meegemaakt. Na gebruik spoel ik ze even uit onder de koude kraan, daarna gaan ze in de wasmand.
Ook leuk: “REVIEW | Wasbare inlegkruisjes, maandverband en nachtverband van Culla di Teby”
3. Wasbare tampons
Een wasbare tampon is meestal een katoenen doekje met een touwtje eraan vast, dat je op verschillende manieren kunt oprollen. Wat je zelf prettig vindt. Ze zijn er in verschillende maten; van mini, regulair tot nacht. Deze eco tampons kun je vervolgens wassen en hergebruiken. Duurzame merken herbruikbare tampons zijn: Imse Vimse.
Hoe gebruik en was je een wasbare tampon?
Voor het eerste gebruik: Was de tampons in de wasmachine en/of kook de tampons uit.
Gebruiken: Rol de tampon op, zo los of strak als je zelf fijn vindt. Daarna zet je het rolletje vast door het touwtje eromheen te draaien. Eventueel met klein knoopje. Breng de tampon in (op dezelfde manier als een wegwerp tampon). Verschoon wanneer nodig, maar sowieso elke 4-5 uur.
Wassen: Na gebruik kun je het doekje uitspoelen in koud water. Eventueel met wat zout, biotex blauw, baking soda of (natuur)azijn. Daarna kun je het in een wetbag bewaren of de was gooien. Draai de was op 60 graden. Gebruik (biologisch) wasmiddel, zonder chemische stoffen of parfum. En geen wasverzachter. Droog aan circulaire lucht. Sommige herbruikbare tampons kunnen wel in de droger. Lees eigen merkbeschrijving. De zon bleekt tot slot eventuele bloedvlekken eruit.
Bij wasbare tampons kun je letten op:
- Waarvan is het materiaal gemaakt? (bio) Katoen?
- Hoe is de absorptie?
- Zijn ze vrij van chemicaliën zoals chloor, bleek of parfum?
- Heeft het een keurmerk, zoals OEKO-TEX?
Voordelen en nadelen
Wasbare tampons zijn milieuvriendelijk, omdat je ze veel vaker kunt gebruiken. Het bevat geen chemische of giftige stoffen zoals absorptiekorrels of -gel, bleekmiddelen en parfum. Hoe het werkt is voor tampongebruikers bekend, alleen moet je deze even oprollen van te voren. Er zit een touwtje aan vast, voor als je dat idee prettig vindt. Het enige verschil is dat je deze moet wassen. Deze wasbare tampons heb ik via MooreGreen.
Binnenkort komt er een review van deze wasbare tampons, even een paar cycli wachten nog!
4. Menstruatie sponsjes
Een menstruatiespons is zoals een tampon, maar dan zonder touwtje. Je brengt het in de vagina, waar het sponsje het bloed opvangt. Het is fijn bij zwemmen of sauna. Met een menstruatiesponsje kun je ook vrijen (met penetratie). Er bestaan verschillende soorten. Zo zijn er synthetische sponsjes (materiaal kon ik niet achterhalen) die je eenmalig kunt gebruiken en dan weggooit, maar er bestaan ook natuurlijke zeesponsjes. Deze kun je vaker hergebruiken en reinigen.
Hoe gebruik je een natuurlijk menstruatie sponsje en hoe maak je deze schoon?
Voor het eerste gebruik: laat het sponsje minimaal 10 minuten weken in water met een klein beetje appelazijn of tea tree olie ter desinfectie. Spoel het sponsje schoon onder de kraan.
Sponsje inbrengen en uithalen: maak het sponsje altijd nat onder de kraan en knijp deze uit. Zo is het zacht en comfortabel in te brengen. Tussendoor kun je het sponsje uit je vagina halen met je vingers. Als je er niet bij kunt of het sponsje wat dieper zit (bijvoorbeeld na het slapen of na het vrijen), raak niet in paniek. Hij kan nergens verdwijnen. Duw hem zachtjes met je bekkenbodemspieren omlaag. Spoel vervolgens het sponsje schoon onder de kraan en knijp hem uit. Daarna kun je het sponsje een paar keer opnieuw inbrengen, voordat je hem moet schoonmaken.
Sponsje schoonmaken: Aan het eind van de dag (of na het zwemmen of vrijen) kun je het sponsje op meerdere manieren extra schoon maken. Spoel hem eerst goed uit onder de koude kraan tot het water niet meer rood is. Je kunt daarbij een beetje (intieme) huidvriendelijke zeep gebruiken. Laat de spons 10 minuten weken in een glas of bakje met 1/10 water (appel)azijn mix. Een paar druppeltjes TeaTree olie erbij desinfecteert nog beter. Ook kun je de spons 10 minuten weken in een glas of bakje water met 1 lepel baksoda (natriumbicarbonaat, baking soda). Dit verfrist en herstelt de spons. Laat daarna goed drogen aan de lucht op een schone plek. Bewaar het sponsje tot de volgende menstruatie droog, bijvoorbeeld in een dicht katoenen zakje.
Bij sponsjes voor je ongesteldheid kun je letten op:
- Hoe vaak kun je deze hergebruiken?
- De vorm en grootte. Je kunt sponsjes ook kleiner knippen.
- Van welk materiaal is het gemaakt? Synthetisch of natuurspons? Is het (chloor) gebleekt?
Voordelen, nadelen en mijn ervaring
Een menstruatie sponsje voel je helemaal niet zitten. De absorptie is goed en het is een prettig menstruatie product, wanneer je ook seks wilt hebben. Voor vrouwen die een touwtje gewend zijn, is dit even anders. Wellicht moet je even oefenen. Bij het eruit halen, ervaar ik zelf geen problemen. Ik kan er gewoon bij met mijn vingers. Alleen na het slapen merk ik dat hij wat dieper zit en moet ik het sponsje met mijn bekkenbodemspieren iets lager duwen. Je kunt ook gewoon plassen met de spons. Maar het nadeel is, als het sponsje dan wat lager is gezakt (en misschien al een beetje is verzadigd met bloed) kan deze vollopen en is het echt een spons. Die je dus uitknijpt met je vagina spieren 😉 Los daarvan, is dit mijn favoriet. Met 3 sponsjes doe ik ongeveer een half jaar. Op het vlak van hergebruik is het duurzaam, ook is een zeespons biologisch afbreekbaar. Maar ik voel wel een lichte twijfel. De fabrikant vermeldt dat sponsen snelgroeiend zijn en dat dit geen schade aanbrengt aan de natuur. Maar er worden dus wel natuurlijke zeesponsen voor geoogst.
5. Menstruatie cup
De menstruatie cup is letterlijk een cupje of bekertje, gemaakt van stevig, flexibel (medisch) siliconen. Het cupje breng je in je vagina en het zit dan als het ware om je baarmoedermond heen, waar het menstruatiebloed opvangt. De cup bevat geen absorberende middelen, toevoegingen, bleekmiddelen of parfum en kan wel 10 jaar mee gaan. Ze bestaan in allerlei vormen, kleuren en maten. Na zwangerschap 1 had ik nog de kleinere maat en na zwangerschap 2 past de grotere maat beter. Dus tja 🙂 Duurzame menstruatie cup merken: Cycle.care Mary, OrganiCup, LadyCup, DivaCup.
Lees ook: “Goedgekeurd: De menstruatie cup! Wat is het en hoe werkt dat precies? (tips + mijn ervaring)”
Hoe gebruik je een menstruatie cup en hoe maak je deze schoon?
Voor het eerste gebruik: desinfecteer de cup 10 minuten in kokend water. Je kunt ook een magnetron sterilisator gebruiken of gewoon in een pannetje. Zorg bij dit laatste dat het cupje de randen niet raakt. In laat de cup zelf “zweven” in een garde, terwijl het kookt.
Gebruik: het cupje is hard, maar flexibel. Vouw deze dubbel in een C’tje (zie plaatje). Breng het cupje in je vagina en hier zal deze zich ontvouwen. Voel met je vinger rondom het cupje om te checken of hij goed om je baarmoedermond zit. Als hij goed zit, dan voel je het cupje niet of nauwelijks zitten. Soms zit er een staafje aan (fungeert als tampontouwtje). Dit kun je er ook afknippen. De cup verwijderen moet door met je duim en wijsvinger het cupje in te knijpen. Zo doorbreek je het vacuüm. Daarna kun je het cupje er rustig uithalen, leegkiepen in het toilet, omspoelen en opnieuw inbrengen.
Menstruatie cup reinigen: uitkoken in pannetje of in magnetron sterilisator, zoals eerste gebruik. Laat daarna goed opdrogen op een schone plek. Bewaar de cup droog en afgesloten in bijvoorbeeld een (katoenen, hennep) zakje.
Lees ook: “Menstruatie cup reinigen tips (bij toiletten met en zónder waterkraantje)”
Bij menstruatie cups kun je letten op:
- Grootte en vorm, met of zonder steeltje (deze kun je afknippen).
- Van wat voor materiaal is het gemaakt? Medisch siliconen is het best.
- Hoeveel ml kan het absorberen?
Voordelen, nadelen en mijn ervaring
De cup is het meest duurzaam van alle menstruatie producten, omdat je deze het vaakst kan hergebruiken. Ook het materiaal medisch siliconen is veilig in je lichaam. Met de cup vond ik het zelf prettig om eerst een paar keer thuis te oefenen. Toen ik het door had, is de handeling geen moeite buitenshuis. Ik voel de cup nauwelijks zitten, maar ik heb wel het steeltje eraf geknipt. Doorlekken gebeurt absoluut niet snel. Het gebeurde mij maar een keertje, maar toen had ik ‘m scheef in (hij zat dus niet rond mijn baarmoedermond). Ik vind het cupje qua hergebruik inderdaad het meest hygiënisch, vanwege de hoogwaardig siliconen. Dat kan ik goed reinigen. Al vind ik het sponsje nét iets prettiger dragen.
6. Menstruatie ondergoed
Dan bestaat er ook nog menstruatie ondergoed, zelfs een menstruatie badpak! Dit ondergoed heeft een speciaal kruisje, dat het menstruatiebloed opvangt. Het is dus vergelijkbaar met wasbaar maandverband. De broekjes zijn duurzaam, omdat het wegwerp tampons en maandverband vervangt. Het menstruatie slipje kun je overigens ook gebruiken bij lichte incontinentie. Daarnaast is menstruatie ondergoed er in een stringmodel, slip en boxershortje. Er zit ook verschil in de absorptie; het aantal ml bloed dat een broekje kan opvangen.
Hoe gebruik je menstruatie ondergoed en hoe maak je deze schoon?
Voor het eerste gebruik: was het menstruatie ondergoed op 40 graden, dit kan gewoon bij de normale was. Na een paar keer wassen bereiken de broekjes hun optimale absorptiegraad.
Gebruik: het broekje kun je zowel op zware als lichte menstruatiedagen dragen. Het broekje kun je de hele dag dragen of tussentijds vervangen.
Menstruatie ondergoed schoonmaken: na gebruik spoel je het slipje uit met koud water. Gebruik dan geen zeep, en spoel het menstruatie ondergoed tot het rode nagenoeg weg is. Daarna gooi je ‘m bij je andere kleding in de was. In de wasmachine kies je een programma van 40 graden. Niet te heet, omdat het materiaal dan kapot kan gaan. Gebruik poeder of vloeibaar, maar GEEN bleek of wasverzachter. Verder moet je het broekje niet strijken (is te heet). En tot slot doe je ‘m niet in de droger. Lekker laten wapperen, het liefst met circulerende wind (buiten of bij een open raam).
Bij menstruatie ondergoed kun je letten op:
- Maat en type (string, slipje, broekje)
- Van wat voor materiaal is het gemaakt? (bio katoen, bamboe)
- Hoeveel ml kan het absorberen?
Bekijk ook: “Menstruatie ondergoed (vergelijkingstabel period panties uit NL)”
Voordelen, nadelen en mijn ervaring
Menstruatie ondergoed is duurzaam, zit prettig en is goed lekvrij. Het nadeel kan zijn dat als je tussendoor wilt verschonen, je een heel nieuw broekje aan moet. Het kruisje is natuurlijk iets dikker dan normaal ondergoed, maar ten opzichte van maandverband zit het veel fijner. Ik vind het vooral heel comfortabel tijdens het slapen en als ik gewoon lekker thuis ben. Maar ook op de lichte menstruatiedagen als ik deur uitga, want dan hoef ik niet tussendoor te verschonen.
Toxische shock syndroom (TSS) / tamponziekte bij duurzame menstruatie producten?
Tot slot wil ik nog even in gaan op de tamponziekte ofwel het toxische shock syndroom (TSS), waar je wel eens wat over leest als je zoekt naar menstruatie producten. Deze ernstige acute ziekte kan optreden door een infectie. Symptomen zijn koorts, hoofdpijn, roodheid over lichaam, diarree, keelpijn, spierpijn, braken, vermoeidheid, duizelig en je kunt in shock raken. Bel direct de huisarts. Deze ziekte kan ontstaan door een beschadiging van huid en slijmvliezen en een infectie door de stafylococcus aureus bacterie. Het kan dus voorkomen bij mannen en vrouwen, maar het wordt blijkbaar vaak in relatie gebracht met tampongebruik. **
Bij online beschrijvingen van sommige duurzame menstruatie producten, las ik dat dit geen risico geeft op TSS. Hier ben ik het niet mee eens. TSS kan namelijk bij zowel wegwerp als duurzame menstruatie producten ontstaan. Dus bij tampons (sponsjes, wellicht ook cups), maar ook bij maandverband.
Het grootste risico is dan bij super absorberende producten, waarbij een droge vagina kan ontstaan, en daardoor mogelijke scheurtjes in je slijmvliezen (en dus een opening voor bacteriën). Vanuit mijn logica zou ik zeggen om vooral de menstruatie producten niet te lang te dragen. En vanuit hygiëne, regelmatig te verwisselen. Zo voorkom je een bacteriële broedplaats. Ook kun je bij vaginale droogheid tijdens de menstruatie, inwendige menstruatieproducten afwisselen met uitwendige producten.
Mijn favoriete duurzame menstruatie producten
Ik vind menstruatie sponsjes het meest prettig zitten en de cup vind ik net weet iets beter qua hygiënisch oogpunt. De menstruatie cup heb ik echt voor een hele lange periode. De sponsjes vervang ik elk half jaar ongeveer. Beiden menstruatie producten draag ik buitenshuis. Zodra ik thuis ben of slaap kies ik het liefst menstruatie ondergoed of wasbaar maandverband.
Tot zover de duurzame menstruatie producten! Wat gebruik jij tijdens je menstruatie? En waar gaat jouw voorkeur naar uit qua duurzame menstruatie producten?
Afbeeldingen Pixabay, eigen/ bronnen milieucentraal, **https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/tamponziekte/item115782, https://nl.wikipedia.org/wiki/Toxischeshocksyndroom,
